کاشت نهال عناب :

 بذر عناب را پس از شستشوی کامل به منظور عمل سرما دهی درماه آبان یا آذر درماسه مرطوب و در دمای حدود 4 درجه سانتیگراد قرار می دهند در بهار بذر سرما دیده را در خزانه درفواصل 4 تا5 سانتیمتری بر روی ردیف و 70 سانتیمتر و به عمق 3تا4 سانتیمتری کشت کرده و بلا فاصله آبیاری می نمایند و نهالها را می توان در محل دیگری کشت کرد .

پاجوش :

عناب پاجوشهای زیادی را تولید می کند که می توان آن را در پاییز یا بهار از پایه مادری جدا کرد .

قلمه :

قلمه های خشبی عناب را از شاخه های یک ساله با طول حدود 30 سانتیمتر تهیه کرده سپس در خزانه به فاصله 5 و عمق 25 سانتیمتر می کارند و بلا فاصله آبیاری می کنند .

پیوند :

برای عمل پیوند می توان از نهال های بذری و با پاجوشهای ریشه دار استفاده کرد بدین منظور باید فاصله بین ردیف برای کشت بذور و پاجوشها طوری در نظر گرفته شود که عمل پیوند با مشکل مواجه نشود.

ایجاد باغ و رسیدگی به آن :

درخت عناب دوستدار آب وهوای گرم است با این حال به سرما مقاوم است و تا دمای 21- درجه سانتیگراد را تحمل می کند .

همچنین به خشکی و خاکهای شور مقاوم است .

قبل از احداث باغ زمین مورد نظر را شخم زده و گودالهای به ابعاد 50 در 50 در50 سانتیمتر حفر می کنند. و حدود 10 الی15 کیلوگرم کود دامی پوسیده به خاک آن اضافه می کنند .

زمان مناسب برای کاشت نهال از اواخر پاییز تا اواخر زمستان می باشد .

بعد ا ز کاشت باید بلافاصله نهال ها را آبیاری کرد .

بهتر است برای اضافه کردن کودهای شیمیایی به باغ با توجه به آزمایش خاک صورت گیرد و به ازای هر هکتار سالانه 180 کیلوگرم ازت 120 کیلوگرم فسفر و 90 کیلوگرم کلسیم به زمین اضافه کرد .

نتایج حاصل از بررسی ها نشان داده است که عناب در استان  خراسان جنوبی و خراسان رضوی وگلستان پراکنش نسبتا خوبی دارد و در مناطقی مانندقاینات ، بیرجند ،خواف ، کردکوی ، گرگان ، مینودشت ، کلاله رویش دارد .

ریزش برگها نیز از اواخر مهرماه آغاز و در اواخر پاییز گیاه کاملا عاری از برگ شده و به خواب زمستانی می رود.

درخت عناب معمولا در سنین 15 الی20 سالگی به حداکثر بازدهی می رسد و هر درخت عناب به اندازه متوسط سالانه قادر به تولید 20 الی 40 کیلوگرم عناب تازه است .

کشت ونگهداری : 

عناب در هر نوع خاکی پرورش می یابد و نسبت به قلیایی بودن ونمک دار بودن زمین مقاوم است . ز سوی دیگر کشت عناب کاملا بی نیاز از مراقبت نیست

1.درخت بالقوه باعث بروز علف هرز می شود ، چون پاجوش ریشه آن زیاد است .

2. دربعضی از مناطق آب وهوایی بعضی از میوهها شکاف برمی دارد بعلاوه قسمتی از میوه ها قبل از رسیدن می پوسند .

3. میوه عناب میزبان بسیاری از مگس های کارائیبی می باشد که در بخشهای محدوده ایالات متحده زندگی می کنند . 

آفت و بیماری ها :

آفت ها و بیماری های عناب کمتر مورد توجه قرار گرفته است و در منابع فقط به مگس عناب اشاره شده است .

این حشره میوه ها را قبل از رسیدن سوراخ کرده درون آنها تخم ریزی می کند و لاروها پس از بیرون آمدن از تخم از گوشت میوه تغذیه می کنند . 

داروی بدست آمده از عناب :

داروی اولناکرات به شکل پودر ، پایین آورنده فشار خون است در این دارو میوه عناب به همراه برگ پونه برگ زیتون ، میوه سرخ استفاده شده است.

شناسنامه نهال زرشک

شناسنامه

زرشک Berberidaceae :تیره

Berberis Vulgaris – B.pauciflora salisb :نام لاتین

Barberry :نام انگلیسی

زرشک :نام فارسی

عقده – عودالریح- انبرباریس :نام عربی

شرح گیاه

درختچه ای خاردار به ارتفاع 1 تا 3 متر و دارای شاخه هایی شکننده است. ارتفاع بعضی نمونه های آن در محیط های مساعد به 6 متر می رسد. گیاه یک پایه و گلهایش دو جنسی است یعنی هر گل هم اندامهای نر دارد و هم اندامهای ماده. گل زرشک مرکب است و از قطعات 3 تایی تشکیل شده است، که در دو ردیف حلقوی قرار گرفته اند. پرچم های زرشک 6 عدد هستند که در 2 ردیف 3 تایی قرار می گیرند. برگهایش چرمی و فاقد استمات یا منقد در سطح بالایی است این برگها در بعضی واریته ها صاف و در برخی دندانه دار است. بوته زرشک خاردار است و خارهای آن از تبدیل برگها بوجود آمده اند که در محل اتصال خارها به شاخه پهن تر می شوند. دارای انواع وحشی و پرورش یافته جهت مصرف مواد غذایی و انواع زینتی می باشد. انواع وحشی در دامنه های جنوبی وشمال البرز تا فیروزکوه تا ارنگه و طالقانه و میانه و عمارلوی گیلان در بلندیهای 1000 تا 2000 متری انتشار دارند. نوع پرورش یافته و بی دانه آن در بیرجند وقاینات کاشته می شود. که جهت چاشنی خوراک استفاده میشود. نوع زینتی با گلهای زرد رنگ وجود دارد که میوه هایش به رنگ زرد هستند و معمولاً به صورت درختچه در پارکها کاشته می شود. انواع زرشک هایی که تا کنون در ایران دیده شده اند عبارتند از: 1- Berberis crataegina جنگلی است و به صورت وحشی در دامنه های جنوبی البرز( از فیروزکوه تا ارنگه و طالقان و میانه بین ارتفاع 1000 تا 2800 متر انتشار دارد.) می روید درختچه ای است به بلندی یک متر، درازای خار آن تا 3 سانتی متر هم می رسد. 2- B. integerrima بلندیش تا 3 متر هم می تواند برسد. بیشتر در شمال آذربایجان یعنی در اطراف خوی و قطور به صورت وحشی دیده می شود ولی در نواحی دیگر مثل منجیل تا زنجان اطراف کرج ( دره کرج، گچسر، ارنگه و شهر ستانک ،سیاه بیشه ، پل زنگوله) هم وجود دارد. 3- B . orientalis در جنوب خراسان در باغها به صورت اهلی و به منظور بهره برداری کشاورزی کاشته می شود. 4- B.vulgoris ارتفاعش می تواند تا 5/2 متر هم برسد و در شمال ایران و آذربایجان به صورت وحشی می روید.